ಸಂಗೀತ ಸಾಗರದ ತೀರದಲ್ಲಿ

      ನಾವು ಒಂದು ಕೋಣೆಯೊಳಗೆ ಬಾಗಿಲು ಹಾಕಿ ಕುಳಿತಿರುತ್ತೇವೆ. ಹಿತವಾದ ಒಂದು ಪರಿಮಳ ಎಲ್ಲಿಂದಲೋ ಮೂಗಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಅಹಾ...ಮತ್ತಷ್ಟು ಗಾಢವಾಗಿ ಅನುಭವಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಮನಸ್ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಹೋಗಿ ಕಿಟಿಕಿ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆದು ಇಡುತ್ತೇವೆ. ಸಾಧ್ಯವಾದರೆ ಹೊರಗೆ ಹೋಗಿ ನೋಡುತ್ತೇವೆ. ಈಗ ಪರಿಮಳ ಮತ್ತಷ್ಟು ಗಾಢವಾಗಿ  ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ.  

ಚಲನ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಇನ್ನೆಲ್ಲೋ ಒಂದು ಜನಪ್ರಿಯ  ಹಾಡನ್ನು ಕೇಳುತ್ತೇವೆ. ಆಗ ನನಗೆ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಅನುಭವವಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಹಾಡು ಯಾಕೆ ಮಧುರವಾಗಿ ಕೇಳಬೇಕೆನಿಸುತ್ತದೆ್?   ಕುತೂಹಲ ಜಾಸ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಹಾಡು ಸಂಗೀತದ ಯಾವ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತೇನೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕಾಂತಾರ ಸಿನಿಮಾದ ವರಾಹ ರೂಪಂ ಹಾಡು, ಇದು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ  ತೋಡಿ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.  ನನಗೆ ರಾಗದ ಬಗ್ಗೆ ಅಷ್ಟೊಂದು ಜ್ಞಾನ ಇಲ್ಲ. ಕೇವಲ ಅದರ ಶೈಲಿಯನ್ನು ರಾಗದ ಆರೋಹಣ ಅವರೋಹಣವನ್ನು ತನ್ಮಯನಾಗಿ ಅನುಭವಿಸುತ್ತೇನೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ಜ್ಞಾನ ಇರಬೇಕೆಂದೇನೂ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ಕುತೂಹಲ ಇರುತ್ತದೆ. ಸರಿ ತೋಡಿ ರಾಗದ ಆರೋಹಣ ಅವರೋಹಣ ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿರುವ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಕೇಳುವ ಮನಸ್ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಆಗ ಗಾಢವಾದ ತೋಡಿರಾಗದ ಅನುಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಮಲಯಾಳಂ ನ ಜನಪ್ರಿಯ ಸಿನಿಮಾ ಹೃದಯಂ ನ ಒಂದು ಸುಂದರ ಹಾಡು "ಮನಸೇ ಮನಸೇ..." ಬಹಳ ಇಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಆಭೇರಿ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾದ ಹಾಡು. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಆ ಸಿನಿಮಾದ ಎಲ್ಲ ಭಾಗದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಈ ರಾಗದ ಪ್ರಭಾವ ದಟ್ಟವಾಗಿ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಸರಿ ಆಭೇರಿ ರಾಗದಲ್ಲಿರುವ  ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಹುಡುಕಿ ಕೇಳುತ್ತೇನೆ. ಭಜರೇ ಮಾನಸ....ಹಾಗೇ ಎಂದರೋ ಮಹಾನು ಭಾವುಲು ....ಸಿನಿಮಾದಲ್ಲಿ ಹಾಡಿನ ಸಾರಮಾತ್ರ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬಂದರೆ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಕೇಳುವಾಗ ಕಿಟಿಕಿ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆದು ಗಾಢವಾದ ಪರಿಮಳವನ್ನು ಆಘ್ರಾಣಿಸಿದಂತೆ ಅನುಭವವಾಗುತ್ತದೆ.  ಇದೊಂದು ಅವ್ಯಕ್ತವಾದ ಆನಂದವನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಇದರ ಅನುಭವ ಸಂಗೀತದ ರಸಿಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೇ ಹಲವು ರಾಗಗಳು ನನಗೆ ಬಹಳ ಇಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ರಾಗದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವ ಜ್ಞಾನವು ಇಲ್ಲದೇ ಇದ್ದರೂ ಈ ಅನುಭವ ಸುಖವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾದರೆ ಇನ್ನು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ರಾಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದಿದ್ದರೆ ಹೇಗಾಗಬೇಡ?  ನಿಜಕ್ಕೂ ಸಂಗೀತ ಎನ್ನುವುದು ಸಾಗರದಂತೆ. ಅದರ ತೀರದಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುವುದಕ್ಕೂ ನಾವು ಪುಣ್ಯ ಮಾಡಿರಬೇಕು. 

ಸಿನಿಮಾ ಹಾಡುಗಳು ಕಳಪೆ ಅಂತ ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲ. ಅವುಗಳು ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ  ಕಿತ್ತಳೆ ಮಾವು ಹಣ್ಣಿಗಳ ರಸಮಾತ್ರ ಇರುವ ಪಾನೀಯ ಇದ್ದಂತೆ. ಫಿಲ್ಟರ್ ಕಾಫಿಯಂತೆ.  ಇದರ ಗಾಢ ಅನುಭವವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕೆ ನಾವು ಕಿತ್ತಳೆ ಹಣ್ಣನ್ನೇ ತಿನ್ನಬೇಕು. ಫಿಲ್ಟರ್ ಕಾಫಿಯ ಬದಲ್ಲು ಕಾಫೀ ಬೀಜದ ಪುಡಿಯ ಕಾಫಿಯನ್ನು ಸವಿಯಬೇಕು. ರಾಗಗಳ ಗಾಢ ಅನುಭವವಾಗುವುದು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಆಲಿಸುವಾಗ.  ಯಾವುದೋ ಮದುವೆ ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೋ ಅಥವಾ ಇನ್ನು ಯಾವುದೋ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಯಾವುದರಲು  ಮಗ್ನರಾಗಿರುತ್ತೇವೆ. ಫಕ್ಕನೇ ಒಂದು ಇಂಪಾದ ಹಾಡನ್ನು ಸುಂದರವಾಗಿ ಹಾಡುವುದು ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದ ನಮ್ಮ ಕಿವಿಗೆ ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಆಗ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕುತೂಹಲ ಮೂಡಿ ವೇದಿಕೆಯತ್ತ ಧಾವಿಸುತ್ತೇವೆ. ಯಾರಪ್ಪಾ ಇದು ಹಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಎಂದು ಕುತೂಹಲವಿರುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೆ ವೇದಿಕೆ ಎದುರು ನಿಂತು ಆ ಹಾಡನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತೇವೆ. ಸಿನಿಮಾ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತದ ರಾಗವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಅದರ ಪೂರ್ಣ ಸ್ವಾದ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರಬೇಕಾದರೆ   ಅದೇ ರಾಗವನ್ನು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತಲ್ಲಿ ಕೇಳಬೇಕು. ಅದರ ಅನುಭವ ಅನುಭವಿಸಿ ತಿಳಿಯಬೇಕು.  ನಾವು ಕೋಣೆಯ ಒಳಗೆ ಇದ್ದಾಗ ಹೊರಗೆ ಜಗಲಿಯಲ್ಲಿ ಸುಂದರವಾದ ಉಡುಪು ಧರಿಸಿದ ಹೆಣ್ಣೊಬ್ಬಳು ಹಾದು ಹೋದರೆ ಯಾರಪ್ಪಾ ಇವಳು ಎಂದು ಕುತೂಹಲ ಮೂಡಿ ಹೊರಗೆ ಬಂದು ನೋಡಿದಂತೆ. ರಾಗದ ಪೂರ್ಣ ಸೌಂದರ್ಯ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರಬೇಕಾದರೆ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಕೇಳಬೇಕು.  ಈಗೀಗ ಈ ಬಗೆಯ ಸಂಗೀತ ಆಸ್ವಾದನೆ ಅಹ್ಲಾದಮಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಗಗಳ ವೈವಿದ್ಯತೆಯನ್ನು ತಿಳಿಯುವ ಕುತೂಹಲ ಮೂಡುತ್ತದೆ.  ಹೃದಯಂ ನ ಮನಸೇ ಮನಸೇ ಹಾಡು ಕೇಳಿ ಆಭೇರಿ ರಾಗದ ಎಂದರೋ ಮಹಾನುಭಾವುಲು ಕೇಳುವಾಗ ನನಗೆ ನಾನು ಮೈಮರೆತಂತೆ ಅನುಭವವಾಗಿದೆ.  ಹೀಗೆ ಅದೆಷ್ಟೋ ರಾಗದ ಬಗ್ಗೆ ಅಲ್ಪ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಕೇವಲ ಕೇಳುವುದರಿಂದ ಗಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ. ನಿಜಕ್ಕೂ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ರಸಿಕನಾಗುವುದು ಅದೊಂದು ದಿವ್ಯ ಅನುಭವ. 

ಇದೇ ರೀತಿ ನಮ್ಮ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ನಡೆಗಳಲ್ಲೂ  ಒಂದು ಪರಂಪರೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಮಾವಿನ ಮರದಲ್ಲೂ  ಮಾವು ಆದಂತೆ, ಮಲ್ಲಿಗೆ ಬಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಮಲ್ಲಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಅರಳಿದಂತೆ ಈ ಪ್ರಕೃತಿ ಎಂಬುದು ಪರಂಪರೆಯ ಬಂಧನದಲ್ಲಿದೆ. ಅದರ ಜೀವಾಳವೇ ಪರಂಪರೆ. ಅದರಿಂದ ವಿಹಿತವಾಗಿ ಇರುವುದು ಅಸಾಧ್ಯವಾದ ಮಾತು. ಮಹಾನ್ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕ ಇಳಯರಾಜ ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾಡುಗಳು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ರಾಗದ ಆಧಾರದಲ್ಲೇ ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಅದರ ಅರಿವಾದರೆ ಆ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವುದರಲ್ಲೂ ಒಂದು ರಸಿಕತನವಿರುತ್ತದೆ. ಗಾಢವಾದ ಮಾಧುರ್ಯದ ಅನುಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಮಲಯಾಳಂ ಸಿನಿಮಾದ ಬಹುತೇಕ ಹಾಡುಗಳು ಈ ರಾಗದ ಆಧಾರದಲ್ಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳು ಹಲವಾರು ಇದೆ. ಜೇಸುದಾಸ್, ಚಿತ್ರ ರಂತಹ ಸಂಗೀತ ದಿಗ್ಗಜರು ಗಾಯಕರಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಇದು ಅಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗುತ್ತದೆ.