ಕ್ಷಮೆಯೊಂದೇ ಸಾಕೆ

ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನನ್ನ ಮಿತ್ರರೊಬ್ಬರು ಹೇಳಿದ ಮಾತು ನೆನಪಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಉಳಿಯಬೇಕಾದರೆ ಬೇರೆ ಭಾಷೆ ಉಳಿಯಬೇಕು. ಅದರಲ್ಲೂ ಅಂಗ್ಲ ಭಾಷೆ ಉಳಿದರೆ ಈಗಿನ  ಕನ್ನಡ ಜೀವಂತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಬಹಳ ಮಾರ್ಮಿಕ ಪದ. ಕನ್ನಡ ಬಹಳ ಸ್ವಂತಿಕೆ ಇರುವ ಭಾಷೆ. ಅದರದ್ದೇ ಆದ ಶಬ್ದ ವ್ಯಾಕರಣ ಅದರ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿವೆ. ಹಾಗಿದ್ದರೂ ಅವರು ಹಾಗೆ ಹೇಳಿದಕಾರಣ ಒಂದೇ ಈಗಿನ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಹೆಚ್ಚು ಬೇರೆ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಅಂತ ಅರ್ಥ. ಇದರಲ್ಲಿ ಅತಿಶಯ ಏನೂ ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ. ಕನ್ನಡದ ಅಭಿಮಾನಕ್ಕಿಂತಲೂ ಆಂಗ್ಲ ವ್ಯಾಮೋಹ ಅದರಲ್ಲೂ ರಾಜ್ಯ ರಾಜಧಾನಿ ಬೆಂಗಳೂರಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಆಂಗ್ಲ ಭಾಷೆಗೆ ವೆತ್ಯಾಸವೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. 

ಯಾವುದೋ ವಿಳಾಸ ಹುಡಿಕೊಂಡು ಹೋದರೆ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ತೀರ ಅನಕ್ಷರಸ್ಥನಲ್ಲಿ ಕೇಳೀದರೂ...ಸ್ಟ್ರೈಟ್ ಹೋಗಿ, ಲೆಫ಼್ಟ್ ಕಟ್ ಮಾಡಿ ರೈಟ್ ಟರ್ನ್ ಮಾಡಿ ಅಲ್ಲೇ ಡೆಡ್ ಎಂಡ್ ನಲ್ಲಿ ಇದೆ. ವಿಳಾಸ ಹುಡುಕುವ ಮೊದಲು ಇಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಎಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಹುಡುಕುವ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಪರ ಊರಿನವರಿಗೆ ಬಂದರೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಿಲ್ಲ.  ಇಲ್ಲಿಯ ಅಂಗಡಿ ಇನ್ನಿತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಹೆಸರು  ಆಂಗ್ಲ ಪ್ರೇಮದ ಅರಿವಾಗುತ್ತದೆ.  ಕೇಕ್ ಚಾಯ್ಸ್, ಬುಸಿನೆಸ್ ಪಾಯಿಂಟ್, ಜೂಸ್ ಜಾಯಿಂಟ್ ಫುಡ್ ಕಾರ್ನರ್...ಬೈಕ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಹೀಗೆ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೂ ಕನ್ನಡ ನುಸುಳದಂತಹ ಪರಭಾಷಾ ಪ್ರೇಮ ಅದರಲ್ಲೂ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಪ್ರೇಮ ಗಾಢವಾಗಿದೆ. 

ದಿನ ಬೆಳಾಗಾದರೆ ಕನ್ನಡ ಪರ ಹೋರಾಟ ಕಾಣಬಹುದು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಿಷಯದಲ್ಲೂ ಕನ್ನಡ ಪರ ಕಾಳಜಿಗೆ ಹೋರಾಟದ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಗೋಚರವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೋರಾಟ ಅತ್ಯವಶ್ಯ. ಒಬ್ಬ ಯಾವುದೋ ಒಂದು ಊರಿಗೆ ಹೋಗಿ ವ್ಯಾಪಾರ ವ್ಯವಹಾರ ಮಾಡಬೇಕಾದರೆ ಮೊದಲು ಅಲ್ಲಿನ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಅರಿಯಬೇಕು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಒಂದು ವ್ಯಾಪಾರದ ಹಿತದೃಷ್ಟಿ. ಇನ್ನೊಂದು ಅವನು ಯಾವುದೋ ತಿಳಿಯದ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತಾನಾಡುತ್ತಾನೆ ಎಂದರೆ ಆತನ  ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅನುಮಾನ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ತಿಳಿಯದ ಬಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಏನೋ ಹೇಳಿ ವಂಚಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಇರುತ್ತದೆ. ಪರವೂರಿಗೆ ಹೋದಾಗ ಅಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆ ತಿಳಿಯದೇ ಇದ್ದರೂ ಆ ಭಾಷೆಗೆ ಗೌರವ ಕೊಡಬೇಕು. ಆಗ ನಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಭಾಷೆಗೆ ಸಹಜವಾಗಿ ಗೌರವ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ. 

ನಾವು ಕೆಲವರು ಒಟ್ಟು ಸೇರುವಾಗ ಕೆಲವು ಗಹನವಾದ ರಹಸ್ಯ ವಿಷಯ ಹೇಳುವುದಕ್ಕೆ ಇದ್ದರೆ, ಆವರೆಗೆ ಎಲ್ಲರೂ ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಉಳಿದವರಿಗೆ ತಿಳಿಯದಂತೆ ನಮ್ಮ ಮನೆ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದೆರಡು ವಾಕ್ಯವಾದರೂ ಉದುರಿಸಿ ಬಿಡುತ್ತೇವೆ. ಎಲ್ಲರೂ  ಒಟ್ಟು ಸೇರಿದರೆ ಕೆಲವು ಸಂಗತಿಗಳು ಬಂದಾಗ... ಪಕ್ಕನೆ ಉಳಿದವರಿಗೆ ತಿಳಿಯ ಭಾಷೆಗೆ  ಜಾರಿ ನಮಗೆ ಹೇಳಬೇಕಾದ ರಹಸ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಮುಟ್ಟಿಸಿ ಬಿಡುತ್ತೇವೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ ನಾವು ಹೇಳುವ ವಿಷಯ ಗಹನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಉಳಿದವರಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಗಬಾರದು ಎಂಬ ಕಾಳಜಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ರೀತಿಯ ಬುದ್ದಿವಂತಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಷೆ ಜನಾಂಗದಲ್ಲೂ ಇದೆ. 

ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಅಂಗ್ಲ ಭಾಷೆಯ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇರಬಹುದು. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಬಾಷೆ ಇರುವಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಭಾಷೆಯ ಪಯಣದ ಅಗತ್ಯ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಭಾಷೆ ಯಾವುದಾದರೂ ಅದು ಜೀವಂತವಾಗಿ ಅಥವಾ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಬೆಳೆಯುವುದು ಸೌಹಾರ್ದ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ.  ಅದರ ಉಪಯೋಗದ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಹಾಗೇ ಭಾಷೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ.   ಒಂದು ಭಾಷೆ ಸ್ವತಃ  ತಾನು ಬೆಳೆದುಕೊಂಡು ಇನ್ನೊಂದು ಭಾಷೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಬೇಕು. 

ಮೊನ್ನೆ ಮೊನ್ನೆ ಐ ಪಿ ಎಲ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯ  ಬೆಂಗಳೂರಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು. ಇದರ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವೆಂದರೆ ಇದು ಭಾರತ ಪಾಕಿಸ್ಥಾನದ ನಡುವಿನ ಪಂದ್ಯದ ಕಿಚ್ಚಿನಂತೆ ಬಿಸಿಯನ್ನು ಹತ್ತಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಆರ್ ಸಿ ಬಿ ಮತ್ತು ಸಿ ಎಸ್ ಕೆ ನಡುವಿನ ಪಂದ್ಯ. ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಆರ್ ಸಿ ಬಿ ಗೆದ್ದಿತು. ಪಂದ್ಯದ ನಂತರ ಸಿ ಎಸ್ ಕೆ ತಂಡದ ಧೋನಿ ಮುಂತಾದವರ ಮನೆಯವರ ಮೇಲೆ ಗೇಲಿ ಮಾಡಿ ಕೇಕೆ ಹಾಕಿ ಸಂಭ್ರಮಿಸಲಾಯಿತು. ಗೆಲುವಿನ ಸಂಭ್ರಮವೇನೋ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪಂದ್ಯದ ಕೊನೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಸಂಭ್ರಮವಲ್ಲ ಚೆನ್ನೈ ತಂಡದವರ ಮೇಲೆ ಗೇಲಿ ಮಾಡಿ ನಿಂದಿಸುವಂತೆ ವರ್ತಿಸುವುದು ನಿಜಕ್ಕೂ ಖೇದನೀಯ. ಹೀಗೆ ನಿಂದಿಸುವಾಗ ಇದೇ ಧೋನಿ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಭಾರತಕ್ಕೆ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಗೆಲ್ಲಿಸಿಕೊಟ್ಟ ನಾಯಕ ಎಂಬುದನ್ನೂ ಮರೆತರು. ಇದೇ ದೋನಿಯ ಬಗ್ಗೆ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಸಂಭ್ರಮಿಸಿದ್ದನ್ನು ಕೇವಲ ಭಾಷೆಯ ವೆತ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಗೇಲಿ ಮಾಡಿ ಸಂಭ್ರಮಿಸುವ ಮನೋಭಾವ ಇದೆಯಲ್ಲ ಅದು ಯಾವ ಭಾಷಿಕರಿಗೂ ಶೋಭೆ ತರುವುದಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಭಾರತದ ಒಳಗೇ ಈ ಬಗೆಯ ಮನೋಭಾವ ಇದ್ದರೆ ದೂರದ ಪಾಕಿಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೇಳುವ ಹಕ್ಕು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿರಬಹುದೇ ಎಂದು ಅನುಮಾನ ಬರುತ್ತದೆ. ಭಾಷೆ ದ್ವೇಷಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವಾಗ ನಾವು ಪ್ರಾಣಿಗಳಂತೆ ಮೂಕರಾಗಿ ಹುಟ್ಟಬೇಕಿತ್ತು ಎಂದನಿಸುತ್ತದೆ. ಮೂಗನಿಗೆ ಯಾವ ಭಾಷೆ? 

ನಮಗೆ ನಮ್ಮ ಕನ್ನಡ ದೊಡ್ಡದು. ಅದು ಗೌರವಯುತವಾಗಿ ಇರಬೇಕು. ಅದು ನೆಲಜಲದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ. ನಾವು ಯಾವುದೇ ಭಾಷೆಯ ವಿರೋಧಿಗಳಲ್ಲ. ನದಿಯ ನೀರಿನಂತೆ ಎಲ್ಲವನ್ನು ಕರಗಿಸಿ ಒಂದಾಗಿಬಿಡುವ ಸಂಸ್ಕಾರ ಕನ್ನಡಿಗರಿಗೆ ಜನ್ಮದಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ದ್ವೇಷ ಎಂಬುದು ಇವುಗಳನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡಿಬಿಡುತ್ತದೆ. ಭಾಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಭಿಮಾನ ಬೇಕು. ಅದು ಬಹಳ ಪರಿಶುದ್ಧವಾಗಿರಬೇಕು. ಹೇಗೆ ಭಗವಂತನ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೀತಿ ಪವಿತ್ರವಾಗಿರಬೇಕೆಂದು ಬಯಸುತ್ತೇವೋ ಅದೇ ರೀತಿ ನಮ್ಮ ಅಭಿಮಾನವೂ ಪವಿತ್ರವಾಗಿರಬೇಕು. ಅಲ್ಲಿ ದ್ವೇಷ ಅಸೂಯೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಇರಬಾರದು. ಭಾಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಭಿಮಾನ ಎಂದರೆ, ಅದು ಕೇವಲ ಕನ್ನಡ ಸಿನಿಮ, ಕನ್ನಡ ನಟರು ಹೀಗೆ ಅವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿಬಿಡುತ್ತದೆ. ಸಿನಿಮಾವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಕನ್ನಡದ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಬೇಕು. ಸಿನಿಮಾ ಎಂಬುದು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವೀ ಕ್ಷೇತ್ರವಾದರೂ ಅದನ್ನುಳಿದು ಕನ್ನಡದ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಸಾರುವ ಹಲವು  ಪ್ರಾಕಾರಗಳಿವೆ. ಜಗತ್ಪ್ರಸಿದ್ದ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಸಾಹಿತಿಗಳು ಇವರ ಚರಿತ್ರೆಗಳಿವೆ. ಆದರೆ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿ ಇಲ್ಲ.ಕೇವಲ ಸಿನಿಮಾದ ಬಗೆಗಿನ ಅಂಧಾಭಿಮಾನ ಇವತ್ತು ಹಲವು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ದ್ವೇಷಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇನ್ನು ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಾಹಿತಿಗಳು ಕೂಡ ಧರ್ಮಾಧರಿತವಾಗಿ ಮನ್ನಣೆ ಗಳಿಸುವ ಹಂತಕ್ಕೂ ಹೋಗಿಬಿಡುತ್ತವೆ. ಇದೆಲ್ಲ ಪರಸ್ಪರ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿ ಹತಾಶೆ ನೋವಿಗೂ ಕಾರಣವಾಗಿ ದ್ವೇಷದ ರೂಪ ತಳೆಯುತ್ತದೆ. ಭಾಷೆ ಉಳಿಯಬೇಕಾದರೆ ಸಾಹಿತ್ಯವೋ ಸಿನಿಮಾವೋ ಅಥವಾ ಇನ್ನಾವುದೋ ಕಲೆಯೋ ಇದರಿಂದ ಮಾತ್ರ ಉಳಿಯುವುದಲ್ಲ, ಅದನ್ನು ಪರಿಶುದ್ದವಾಗಿ ಮಾತನಾಡಿ ಪರಸ್ಪರ ಸಂವಹನದಿಂದ ಉಳಿಯಬೇಕು. ಇಂದು ಬೆಂಗಳೂರಲ್ಲಿ ಪರಿಶುದ್ದವಾಗಿ ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡಬಲ್ಲವರು ಎಷ್ಟು ಮಂದಿ? ಇನ್ನು ಸಿನಿಮಾದವರು...ಕನ್ನಡ ಹೊರತಾಗಿ ಅವರ ಮಾತುಗಳು ಇಂಗ್ಲೀಷಲ್ಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲೆ ಕಲಿತು ಹೆಸರು ಹಣಕ್ಕೆ ಸಿನಿಮಾವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದವರಿಂದ ಭಾಷೆಗೆ ಸುಂದರ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಬರುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವೆ? 

ಭಾಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಪ್ರತಿ ದಿನ ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ವಿವಾದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಯಾರೋ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಅವಮಾನಿಸಿದರು ಅಂತ ಇಲ್ಲಿ ಹೋರಾಟ ಶುರು ಹಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಹೋರಾಟವೇನೋ ಇರಬೇಕು. ಆದರೆ ಆ ಹೋರಾಟ ಮತ್ತೊಂದು ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ದ್ವೇಷವನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಮಾನ ಮಾಡಿದವರು ಮತ್ತೆ ಕ್ಷಮೆ ಕೇಳಬಹುದು. ಆಗ ನಾವು ಗೆದ್ದೆವು ಅಂತ ತಿಳಿಯಬಹುದು. ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿ ಸೋತು ಕ್ಷಮೆ ಕೇಳಿದವರು ಮನಸ್ಸಿನ ಒಳಗೆ ರೋಷಾಗ್ನಿಯನ್ನು ಹತ್ತಿಸಿಕೊಳ್ಳೂತ್ತಾರೆ. ತಮಗಾದ ಅವಮಾನಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಬಗೆಯಲ್ಲಾದರೂ ಪ್ರತಿಕಾರಕ್ಕೆ ಕಾದು ಕುಳಿತುಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಯಾರೋ ಒಬ್ಬ ಅವಮಾನಿಸಿದ...ಆತ ಕೇವಲ  ಒಂದು ಕ್ಷಮೆಯನ್ನು ಕೇಳಿದರೆ ಸಾಕೆ? ಅದು ತೋರಿಕೆಗೆ ಎಂದಾದರೆ ಆ ಕ್ಷಮೆಯಿಂದ ಯಾವ ತೃಪ್ತಿ ಸಮಾಧಾನ ಸಿಗಬಹುದು? ನಮ್ಮ ಬುಡಕ್ಕೆ ನಾವು ಬೆಂಕಿ ಕೊಳ್ಳಿ ಇರಿಸಿ ನಾವು ನೆಮ್ಮದಿಯಿಂದ ನಮ್ಮ ಭಾಷೆ ಉಳಿಯಿತು ಎಂದು ಇರುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಿದೆಯೇ? ಹಾಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಕ್ಷಮೆಯೊಂದು ಸಾಲದು. ಅದು ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಬರಬೇಕು. ಆ ಮನಸ್ಸು ನಮ್ಮ ವರ್ತನೆಯಿಂದ ಪ್ರಚೋದಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಸತ್ಯ. ಈ ಸತ್ಯವನ್ನು ಅರಿಯುವಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಕನ್ನಡ ಉಳಿವಿದೆ. 

ಭೂಸುಧಾರಣೆ ಎಂಬ ಸತ್ಯ

ಭೂಸುಧಾರಣೆ ಕಾಯ್ದೆ ಎಪ್ಪತ್ತರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಯಾಯಿತು. ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾನಂತರ ಬಂದ ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಕಾನೂನು. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಂತಿ ತಂದಂತೆ ನಮ್ಮ ಸಂಸಾರದಲ್ಲೂ ಈ ಕಾನೂನು ಒಂದು ವಿಧದ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ತಂದಿತ್ತು. ವಿಪರ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ಈ ಕಾನೂನಿಂದಾಗಿ ಹಲವು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಸ್ವಂತ ನೆಲವನ್ನು ಕಳೆದು ಕೊಂಡರೆ ಇಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಸಿಗಬೇಕಾದ ಭೂಮಿಗೂ ಒಂದು ಹೋರಾಟ, ಅದೂ ಸಹ ಮೂರು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯಿತು. ಆದರೂ ಪರಿಪೂರ್ಣ ನ್ಯಾಯ ಸಿಗಲೇ ಇಲ್ಲ. ಕಾನೂನು ಮಾಡಿದ ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿ ಭಕ್ತರೇ ಅದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ದವಾದದ್ದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಯಾವ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವೂ ಸಹಕಾರ ನೀಡದೇ ಇದ್ದದ್ದು ಒಂದು ವಿಪರ್ಯಾಸ. 

          ಎಪ್ಪತ್ತರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಮಾವನ ಮನೆ ನೆಕ್ಕಿಲಗುಡ್ಡೆಯಲ್ಲಿತ್ತು. ನೆಕ್ಕಿಲ ಗುಡ್ಡೆ ಮಂಗಳೂರಿನ ದೇರೇಬೈಲು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದ್ದ ಒಂದು ಗುಡ್ಡದ ಪ್ರದೇಶ. ಈಗ ಈ ಹೆಸರು ಜ್ಞಾಪಕದಲ್ಲೇ ಇರಲಾರದು. ಕೊಂಚಾಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಈಗರ್ಜಿಯ ಹಿಂಭಾಗದ ಪ್ರದೇಶವೇ ನೆಕ್ಕಿಲಗುಡ್ಡೆ. ಕುಂಟಿಕಾನದ ಬಳಿ ಈಗ ಇರುವ ಡಿ ಮಾರ್ಟ್ ಪಕ್ಕದಲ್ಲೇ ರಾಷ್ಟ್ರಿಯ ಹೆದ್ದಾರಿಯಿಂದ ಬಲ ಬದಿಗೆ ಕವಲಾಗಿ ಇಳಿಯುವ ರಸ್ತೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಹೋದರೆ ಗುಡ್ಡದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಮಾವನ ಮನೆ ಇತ್ತು. ಈಗ ಅಲ್ಲೊಂದು ದೊಡ್ಡ ವಸತಿ ಸಮುಚ್ಚಯವಿದೆ. ಆ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಈಗ ಹೊಸ ಹೆಸರು ಕೂಡ ಬಂದಿದೆ. 

೧೯೬೮ ನೇ ಇಸವಿ ಅಥವಾ ಎಪ್ಪತ್ತರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಉರ್ವಸ್ಟೋರ್ ನಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಬಾಡಿಗೆ ಮನೆ ಇತ್ತು. ಕಾರಣಾಂತರದಿಂದ ಅಲ್ಲಿಂದ ನೆಕ್ಕಿಲಗುಡ್ಡೆಗೆ ನಮ್ಮ ವಾಸಸ್ಥಳ ಬದಲಾಯಿತು. ಹೊಸ ಮಾರ್ಗ ಅಂದರೆ ರಾಷ್ಟೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಯನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯರು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದದ್ದು. ಅದರ ಬಳಿಯ ದೊಡ್ಡ ಗುಡ್ಡದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮನೆ ಮತ್ತು ಒಂದೂವರೆ ಎಕರೆ ಜಾಗವಿತ್ತು.  ಒಂದು ಪಾತಾಳದ ಆಳಕ್ಕಿಳಿದ ಬಾವಿ ಮತ್ತು ಎರಡು ತೆಂಗಿನ ಗಿಡ ಇಷ್ಟೇ ಇದ್ದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲು ಬರೀ ಕಾಡು ಗಿಡಗಳು ಇದ್ದವು. ಆಗ ನನ್ನ ನೆನಪಿನಂತೆ  ತಿಂಗಳಿಗೆ  ಎಂಟು ರೂಪಾಯಿ ಗೇಣಿ ಅಧಾರದಲ್ಲಿ ನಾವೆಲ್ಲ ಅಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದೆವು. ಗೇಣಿ ಎಂದರೆ ಅದು ಬಾಡಿಗೆಯಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಮಾಡಿ ಬರುವ ಉತ್ಪನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಒಂದಿಷ್ಟು ಮಾಲಿಕರಿಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಮೊದಲಿಗೆ ಎಲ್ಲವೂ ಸರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಮನೆಯ ಮಾಲಿಕರು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಗಣ್ಯ ಧನಿಕರಾಗಿದ್ದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ಪಕ್ಜದಲ್ಲೇ  ಗದ್ದೆ, ತೋಟ, ಆಗಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಮನೆ ಹೀಗೆ ಅನುಕೂಲಸ್ಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕುಟುಂಬ. ಈಗ ಆ ಮನೆಯೂ ಇಲ್ಲ. ಆ ಗದ್ದೆಯೂ ದೊಡ್ಡ ಬಡಾವಣೆಯಾಗಿ ಬದಲಾಗಿ ಹೋಗಿದೆ. ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾವು ಅದೇ ಮನೆಗೆ ಅಗಾಗ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೆವು.  

ನೆಕ್ಕಿಲಗುಡ್ಡೆಯ ಆ ಸ್ಥಳ ಯಾವುದೇ ಜನ ಸಂಚಾರ ಇಲ್ಲದ ಕಾಡು ಪ್ರದೇಶವದು. ಅಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ತೆಂಗಿನ ಗಿಡ, ಮತ್ತು ತರಕಾರಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದದ್ದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಮಾವನಿಗೆ  ಚಕ್ಕುಲಿ ತಯಾರಿಸಿ ಮಾರಾಟಮಾಡುವ ವ್ಯಾಪಾರವೂ ಇತ್ತು.  ಬರೀ ಗುಡ್ಡ ಕಾಡಿನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸ್ವಂತ ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದ ಮಾವ ಸುಂದರ ತೆಂಗಿನ ತೋಟವನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದ್ದರು. ಆಳವಾದ ಬಾವಿಯಿಂದ ನೀರು ಸೇದಿ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಮಾಡುವುದೆಂದರೆ ಕಲ್ಪಿಸುವುದಕ್ಕೂ ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಸಾಧನೆ

ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಸುತ್ತ ಮುತ್ತ ಹೆಚ್ಚು ಕ್ರಿಶ್ಚನ್ ಮನೆಗಳೇ ಇದ್ದವು. ಎಲ್ಲಾ ಮನೆಯವರೂ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಮಾತ್ರವಲ್ಲಿ ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿಯ ಪರಮ ಭಕ್ತರಾಗಿದ್ದರು. ಇಂದಿರಾ ಹತ್ಯೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವರು ಕೇಶ ಮಂಡನ ಅಂದರೆ ಬೋಳು ತಲೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದರು. ಅಂತಹ ಭಕ್ತಿ. ಆಗ ಭೂಸುಧಾರಣೆ ಕಾಯಿದೆ ಬಂದ ಕಾಲ. ಹೆಚ್ಚಿನವರಿಗೆ ಆ ಕಾನೂನಿನ ಅರಿವೂ ಇಲ್ಲ. ಅದರ ಮಹತ್ವವೂ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಮಾವನಿಗೂ ಅದರ ಅರಿವು ಇರಲಿಲ್ಲ. ಕೊನೆಗೆ ಯಾರೋ ಹೇಳಿ ಕಾನೂನಿನ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದು ಬಂತು. ಇದರ ನಡುವೆ ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಜಾಗದ ಮಾಲಿಕರು ಒಂದು ದಿನ ಮಾವನನ್ನು ಪುಸಲಾಯಿಸಿ ಒಂದು ಬಾಡಿಗೆ ಚೀಟಿ ಮಾಡಿ ಸಹಿ ಪಡೆದರು. ಒಂದು ರೀತಿಯ ವಂಚನೆ ಅದು. ಆದರೆ ಮಾವನಿಗೆ ಆನಂತರ  ಉಳುವವನೇ  ಹೊಲದೊಡೆಯ ಎಂಬ ಕಾನೂನಿನ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದು ಮಾಲಿಕರ ಮೇಲೆ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹಾಕಿದರು. ಇದು ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಗಲಾಟೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ನಮ್ಮ ವಕ್ಕಲೆಬ್ಬಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಹಲವು ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆದವು. ಹಲವಾರು ಜನ ಬಂದು ಬೆಳೆದ ತೆಂಗಿನ ಮರ ಗಿಡಗಳನ್ನು ಕಡಿ ಹಾಕಿದರು. ಆಗೆಲ್ಲ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನವರು ಯಾರೂ ಸಹಾಯಕ್ಕೆ ಬರಲಿಲ್ಲ. ಸುತ್ತ ಮುತ್ತಲಿನ ಇಂದಿರಾ ಭಕ್ತರು ಮಾಲಿಕರ ಪರವಾಗಿಯೇ ನಿಂತು ಬಿಟ್ಟರು. ಅವರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಮಾವ ದೊಡ್ಡ ವಂಚಕ ಮೊಸಗಾರರಾಗಿಬಿಟ್ಟರು. 

ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿಯ ಅನುಯಾಯಿಗಳೇ ಈ ಕಾನೂನಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗುವಾಗ ನಾವು ನಂಬುವ ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಬೆಲೆ ಎಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯ.? ಆದರ್ಶಗಳು ಎಷ್ಟು ಉಜ್ವಲವಾಗಿದ್ದರೂ ಅದು ಅನುಸರಿಸಿದೇ ಇದ್ದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಮೌಲ್ಯ ಒದಗಿ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಮಾಲಿಕರು ಜನಗಳನ್ನು ತಂದು ಧಾಳಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಆತ್ಮೀಯವಾಗಿ ವರ್ತಿಸಿದ  ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನವರೆಲ್ಲ      ಕೈಗೆ ಸಿಕ್ಕಷ್ಟು ಕಿತ್ತುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಮುಖವಾಡವನ್ನು ಬಯಲು ಮಾಡಿದರು. ಇಂದು ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿ ಭೂಸುಧಾರಣೆ ಜಾರಿಗೆ ತಂದರು, ನಮ್ಮ ಪಕ್ಷ ಕ್ರಾಂತಿ ಮಾಡಿತು ಅಂತ ಬೆನ್ನು ತಟ್ಟುವಾಗ ನಮ್ಮ ಬೆನ್ನೆಲುಬು ಮುರಿಯುವಂತಾದದ್ದು, ನಮಗಾದ ವಂಚನೆ ಎಲ್ಲವೂ ನೆನಪಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಹೇಳುವುದಕ್ಕೆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಮೋಸ ಮಾಡಿದರು ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ ಮಾಡಿದರು ಹೀಗೆ ಹೇಳುವುದುಂಟು..ಆದರೆ ಸ್ವತಃ ನಮಗಾದ ಅನ್ಯಾಯಕ್ಕೆ ಕೇವಲ ಒಂದು ಧರ್ಮ ಕಾರಣವಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಾಸ್ತವದ ಸತ್ಯವೇ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು.  

ಆಂದು ನಿಶ್ಚಯಿಸಿದ ಗರೀಭಿ ಹಠಾವೋ ಎಂಬ ಘೋಷವಾಕ್ಯ ಇಂದಿಗೂ ಅದು ಮಹಾ ಸುಳ್ಳಾಗಿ , ಗರೀಬಿ ಎನ್ನುವ ಶತ್ರು ಇನ್ನೂ ಬದುಕಿದ್ದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ನಮ್ಮ ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಇಲ್ಲವಾದರೆ ಇಂದಿಗೂ ನಮಗೆ ಸಮಾಜ ಉದ್ದಾರಕ್ಕೆ ಧರ್ಮಾಧರಿತ ಮೀಸಲಾತಿಯ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇದೆ. ಬಡತನ ಧರ್ಮದಿಂದ ಅಳೆಯುವ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇದೆ ಎಂದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣರು ಯಾರು ಎಂಬುದು ಉತ್ತರವಿದ್ದರೂ ಹೇಳಲಾಗದ ಅಸಹಾಯಕತೆ ಇದೆ. 

ಹಾಲು

        ನಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಾಲು..ಮೊಸರು ತುಪ್ಪ ಇವುಗಳು ಇರುವ ಮನೆಗಳು ಶ್ರೀಮಂತರ ಮನೆಯಾಗಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಇವುಗಳು ಇರಬೇಕಾದರೆ ಆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹಸು ಎಮ್ಮೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಸಾಕುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯ. ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ನಮ್ಮಂತಹ ಬಡತನದ ಮನೆಯವರು ಮುಂಜಾನೆ ಎದ್ದು ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ಪಾತ್ರೆ ಹಿಡಿದು ಕೊಂಡು ಈ ಶ್ರೀಮಂತರ ಮನೆಯ ಜಗಲಿಯಲ್ಲಿ ಕಾದು ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ. ಒಂದು ಕುಡುತೆ ಹಾಲಿಗಾಗಿ ಅವರ ಮನೆಯ ಜಗಲಿಯಲ್ಲಿ ಕಾದು ಕುಳಿತು, ಅವರ ದನದ ಹಾಲು ಅವರು ಕರಿಯುವುದನ್ನೇ ಕಾದು ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಹಲವು ಸಲ...ಕಾಯುವುದರ ನಡುವೆ ಅವರ ಮನೆಯ ಸಣ್ಣ ಪುಟ್ಟ ಚಾಕರಿಯನ್ನೂ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತಿತ್ತು.   ಬೆಳಗ್ಗೆ ಎದ್ದು ಹಾಲು ತರುವುದು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಕೆಲಸ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಬಹಳ ದೂರದವರೆಗೂ ನಡೆದು ಹೋಗಬೇಕಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅದೂ ಬರೀಗಾಲಲ್ಲಿ ನಡೆದುಕೊಂಡು  ಬೆಳ್ಳಂಬೆಳಗ್ಗೆ ಚಳಿಗೆ ಹಾಲು ತರುವ ಕೆಲಸ ಅತ್ಯಂತ ಕಷ್ಟಕರದ ಕೆಲಸ.   ಅದು ಒಂದಾದರೆ, ಇನ್ನು ಕೆಲವರಿಗೆ ಹಾಲು ತರುವುದಕ್ಕೆ ಹಣವೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮೂರಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣ ಚಹ ಅಂತ ಹೇಳುವ ಹಾಗೆ ಹಾಲಿಲ್ಲದ ಕಪ್ಪು ಚಹವೇ ಕುಡಿಯಬೇಕಿತ್ತು. ಇನ್ನು ಕೆಲವರಿಗೆ ಹಾಲು ಹಾಕಿದ ಚಹಕ್ಕಿಂತಲೂ ಈ ಕಣ್ಣ ಚಹವೇ ಹೆಚ್ಚು ಇಷ್ಟವಾಗುತ್ತಿತ್ತು.  ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಸಲ ಹೀಗೆ ಹಾಲು ತರುವ ವಾಡಿಕೆ ಇತ್ತು.  ಈಗ ಬಿಡಿ ಪ್ಯಾಕೆಟ್ ಹಾಲು ಸಿಗದ ಊರಿಲ್ಲ. ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲೂ ಈ ಪ್ಯಾಕೆಟ್ ಹಾಲೇ ಆಸರೆ. 

  ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ನನಗೆ ನೆನಪಿದೆ,  ಈಗಿನ ಕಾಯರ್ ಕಟ್ಟೆಯ ಶಾಲೆಯ ಬಳಿ ನಮ್ಮಅಜ್ಜನಿಗೆ ಒಂದು ಹೋಟೇಲಿತ್ತು. ಆಗ ಹೋಟೇಲಿಗೆ ಹಾಲು ಬೇಕು. ಈಗಿನ ಹಾಗೆ ಪ್ಯಾಕೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಹಾಲು ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಈಗಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಾಲು ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ ಎಂದೇ ತಿಳಿದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಹೆತ್ತ ತಾಯಂದಿರೇ ಹಾಲು ಕೊಡುವುದಕ್ಕೆ ಹಿಂಜರಿಯುವಾಗ ಹಾಲು ಎಂಬುದು ಒಂದು ಪ್ರಾಣಿ ಜನ್ಯ ಎಂಬ ಅರಿವು ಬಂದರೆ ಅದೇ ಭಾಗ್ಯ.  ಹಾಲನ್ನು ಹಸುವಿನಿಂದ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತೆ ಎಂಬ ಅರಿವೇ ಇಲ್ಲದ ಕಾಲಮಾನ.  ಮುಂಜಾನೆ ಎದ್ದು ಒಂದು ಪಾತ್ರೆ ಹಿಡಿದು ಕಾಯರ್ ಕಟ್ಟೆಯ ಕುಂಡೇರಿ ಎಂಬ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ  ತೋಟದ ಮನೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೆ. ಆಗ ಹಾಲು ತರುವುದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಅಲ್ಲಿ ಬೆಳಗ್ಗೆ ತಿಂಡಿಯ ಸಮಯ. ಬಿಸಿ ಬಿಸಿ ಗೋದಿ  ದೋಸೆ ತಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅರೆ ಹೊಟ್ಟೆಯ ಹಸಿವು,   ಆ ಹಸಿವಿನ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಆ ದೋಸೆಯ ಆಶೆಗೆ ಹಾಲು ತರುವುದಕ್ಕೆ ಕಷ್ಟವಾದರೂ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೆ ಬಿಸಿ ದೋಸೆಯ ಆಕರ್ಷಣೆ ಬೆಳಗ್ಗಿನ ಚಳಿಯನ್ನು ಮೀರಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತಿತ್ತು.  ಈಗಲೂ ಹಾಲಿನ ನೆನಪಾದಾಗ ಆ ಮನೆಯ ಬಿಸಿ ದೋಸೆ ನೆನಪಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. 

ಹಾಲು ಮೊಸರು ತುಪ್ಪ...ಇದ್ದ ಮನೆಗಳು ಧನಿಕರ ಮನೆ ಅಂತ ಲೆಕ್ಕ. ಎಷ್ಟೇ ಬಡತನವಿದ್ದರೂ ಕೆಲವರು ಒಂದಾದರೂ ಹಸುವನ್ನು ಸಾಕುತ್ತಿದ್ದರು. ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಒಂದು ಸಲ ಆ ಹಸು ಕರು ಹಾಕುವಾಗ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಸಂಭ್ರಮ. ಇನ್ನು ಹಾಲು ತರುವುದಕ್ಕೆ ಬೇರೆ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗುವ ಹಾಗಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ನಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಹಾಲು ಕೊಂಡು ಹೋಗುವುದಕ್ಕೆ ಯಾರಾದರು ಬರುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಜಗಲಿಯಲ್ಲಿ ಕಾದುಕುಳಿತು ಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ಏನೇನೋ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳು. ಈಗ ಹಾಲು ಇಲ್ಲದ ಮನೆ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ ಹಾಲು ಪ್ಯಾಕೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ ಮಾತ್ತ ವಾಸ್ತವ. ಮನೆಯ ಪಕ್ಕದ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಗಡಿ ಇದ್ದರೂ ಅಲ್ಲಿಂದ ಹಾಲು ತರುವುದಕ್ಕೆ ಉದಾಸೀನ. ಅದಕ್ಕೆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಜನ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಎಷ್ಟೇ ಬಡವರಾದರು ಒಂದು ಪ್ಯಾಕೆಟ್ ಆದರೂ ಹಾಲು ತಂದೇ ತರುತ್ತಾರೆ. ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹಸು ಎಮ್ಮೆ ಸಾಕುವವರು ಇಲ್ಲದೇ ಇದ್ದರೂ ಹಾಲು ಕುಡಿಯದ ಮನೆ ಇರಲಾರದು. 

ಹಾಲು ಮೊಸರು ತುಪ್ಪ ಅದರಲ್ಲೂ ಮೊದಲು ತುಪ್ಪ ಎಂಬುದು ಬಡವರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಇರುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಹಸುವನ್ನು ಸಾಕಿದ ಮನೆಯಲ್ಲೂ ತುಪ್ಪ ಇದ್ದರೂ ಅದನ್ನು ತಿನ್ನುವುದಕ್ಕೂ ಯೋಗ್ಯತೆ ಇರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಈಗ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಹಾಗಿಲ್ಲ. ಪ್ರತೀ ಮನೆಯಲ್ಲೂ ಹಾಲು ತುಪ್ಪ ಅನಿವಾರ್ಯ ಘಟಕಗಳು. ಆದರೆ ಪ್ರತೀ ವರ್ಷ ಈ ಹಾಲಿನ ಬೆಲೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಾ ಇರುತ್ತದೆ. ಸರಕಾರ ರೈತರಿಗಾಗಿ ಹಾಲಿನ ಬೆಲೆ ಹೆಚ್ಚಳ ಎಂದು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಅಸಲಿ ರೈತರಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೋ ಅದು ಬೇರೆ ವಿಷಯ. ಆದರೆ ಸರಕಾರ ಯಾವುದೋ ಉಚಿತ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಕೊಡುತ್ತವೆ. ಆಧನ ಈಧನ ಅಂತ ಸಹಾಯ ಧನವನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಅದರೆ ಬದಲು ಈ ಹಾಲು ಉಚಿತವಾಗಿ ಕೊಟ್ಟರೆ ಅನುಕೂಲ. ಹಣ ನಗದಾಗಿ ಕೊಡುವುದರಿಂದ ಹಲವು ಸಲ ಅದು ದುರುಪಯೋಗವೂ ಆಗುವ ಸಂಭವ ಇರುತ್ತದೆ. ಹೆಂಡತಿ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಣ ಇದ್ದರೆ ಗಂಡ ಸುಮ್ಮನೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಬಹುದೇ? ಅದನ್ನು ಹೇಗಾದರೂ ಮಾಡಿ ಕಿತ್ತು ಹೆಂಡದಂಗಡಿಗೆ ಸುರಿವ ಸಂಭವ ಇಲ್ಲ ಅಂತ ಹೇಳುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಈ ಹಾಲು ಉಚಿತವಾಗಿ ಕೊಟ್ಟರೆ ಅದನ್ನು ಕುಡಿದೇ ಮುಗಿಸಬೇಕು. ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಇದು ರೈತರಿಗೆ ಸಹಾಯವಾಗಬಹುದು. ಅಲ್ಕೋ ಹಾಲಿನ ಬೆಲೆ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕಿಂತಲೂ ಈ ಪ್ಯಾಕೆಟ್ ಹಾಲಿನ ಬೆಲೆ ಹೆಚ್ಚಳ ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ತೊಂದರೆಯನ್ನು 

ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಜನ್ಮ

 

 

ಬ್ಯಾಂಕ್ ಒಂದರ ಲೆಕ್ಕ ಪರಿಶೋಧನೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುವಾಗ ಒಂದು ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು ನನ್ನ ಜತೆಗೆ ಇರುತ್ತಿದ್ದರು. ಮಧ್ಯ ವಯಸ್ಸಿನ ವ್ಯಕ್ತಿ. ಊರಿಂದ ಊರಿಗೆ ಹೋಗುವ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಜೀವನಾನುಭವ ಬಹಳಷ್ಟು ಇತ್ತು. ಸ್ವತಃ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಾದ ಅವರು ನನಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಅತ್ಮೀಯರಾಗಿಬಿಟ್ಟರು. ವಾಚಾಳಿಯಾಗಿ ಏನಾದರೊಂದು ವಿಷಯ ಮಾತನಾಡುತ್ತಲೇ ಇರುವ ನಾನು ಅವರಿಗೆ ಇಷ್ಟವಾದ ಬಗೆ ಹೇಗೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಹಲವು ಸಲ ನನ್ನ ಅಧಿಕ ಮಾತುಗಳು ನನಗೆ ಅಧಿಕ ಪ್ರಸಂಗವಾಗಬಹುದೇ ಎಂಬ ಆತಂಕ ನನಗೆ ಇರುತ್ತಿತ್ತು. ಎಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಎಂದರೂ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮಾತಿಗೆ ಮಾತು ಬೆಸೆಯುತ್ತಾ ಇರುವುದು ನನ್ನ ಜೀವನೋತ್ಸಾಹದ ಒಂದು ಕಾರಣ. ಹಾಗಾಗಿ ಉಳಿದವರು ಏನು ತಿಳಿಯುತ್ತಾರೋ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕಿಂತ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸು ನಿರಾಳವಾಗುತ್ತದಲ್ಲಾ ಎಂಬ ಧೋರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ ಇರುವುದು ನನ್ನ ಸ್ವಭಾವ. ಇದೇ ಸ್ವಭಾವ ಅವರಿಗೆ ಇಷ್ಟವಾಗಿಬಿಟ್ಟಿತು. ಕೆಲಸದ ನಡುವೆ ನಾವು ಮಾತನಾಡದ ವಿಷಯಗಳೇ ಇರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಸ್ವತಃ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಾದ ಕಾರಣ ಅತೀ ಹೆಚ್ಚು ವೈದಿಕ ವಿಚಾರಗಳೇ ನಮ್ಮ ನಡುವೆ ಹರಿದಾಡುತ್ತಿತ್ತು. 

ಮೊನ್ನೆ ಒಂದು ದಿನ ಅವರಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಕೇಳಿದೆ. "ಮತ್ತೊಂದು ಜನ್ಮ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ಇದ್ದರೆ, ನೀವು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಾಗಿ ಹುಟ್ಟಲು ಬಯಸುತ್ತಿರಾ? " ಇದು ಕೇವಲ ಹಾಸ್ಯವಲ್ಲ  ಎಂದು ಅವರು ನೀಡಿದ  ಉತ್ತರದಲ್ಲೇ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅವರೇ ಹೇಳಿದರು ಬಹಳ ಗಂಭೀರ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾರಾಯರೆ ಎಂದ ಅವರು ಹೇಳಿದ ಸಾರಾಂಶ ಹೀಗಿತ್ತು. 

ನಿಜಕ್ಕಾದರೆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾದವನು ಮತ್ತೊಂದು ಜನ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ಜನ್ಮವೆತ್ತುವ ವಿಷಯವೇ ಉದ್ಭವಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಜನ್ಮ ಎತ್ತುವುದೆಂದರೆ ದುರಿತಗಳು ಅಂದರೆ ಪಾಪ  ಪರಿಹಾರವಾಗದೆ ಉಳಿದಿದೆ. ಆ ದುರಿತ ಕ್ಷಯಕ್ಕೆ   ಮತ್ತೊಂದು ಜನ್ಮ ಎತ್ತಿ ಅದನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಿಬಿಡಬೇಕು. ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾಗುವುದೆಂದರೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಹುಟ್ಟುವ ಪ್ರಮೇಯವೇ ಉದಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾಗುವುದು ಎಂದರೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಹುಟ್ಟಿ ಬರದ ಲೋಕಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದು. ಭಗವಂತನಲ್ಲಿ ಐಕ್ಯವಾಗಿ ಸಾಯುಜ್ಯ ಪದವಿಯನ್ನು ಏರುವುದೆಂದರೆ ಅಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಹುಟ್ಟುವ ಪ್ರೆಮೇಯವೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.

ಅವರು ತಿಳಿದಂತೆ ನಾನು ಆ ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕ ಅರ್ಥದಿಂದ ಕೇಳಲಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿನ ವಾಸ್ತವಿಕ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದ್ದೆ. ಅವರು ಹೇಳಿದರು ಮತ್ತೆ ಹುಟ್ಟುವ ಬಯಕೆ ಇಲ್ಲ. ಹಾಗೊಂದು ವೇಳೆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾಗಿ ಹುಟ್ಟಬೇಕೆ? ಹಲವು ಸಲ ಅನ್ನಿಸುತ್ತದೆ , ಹುಟ್ಟುವುದೇ ಬೇಡ ಹುಟ್ಟಿದರೂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿಸಬೇಡ. ಬದುಕಿನ ಪ್ರತೀ ಹಂತದಲ್ಲೂ ಅವರಿಗಾದ ಅನುಭವದ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪರಿಣಾಮವೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ. ದೇವರೆ ಮತ್ತೆ ಹುಟ್ಟು ಬೇಡ, ಹುಟ್ಟಿಸಿದರೂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾಗಿ ಬೇಡ.  ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲೇ ಜನಿವಾರವನ್ನು ಹಾಕಿದ ಉಡುಪಿನ ಮರೆಯಲ್ಲೇ ಇರಿಸುವಂತಹ ಘಟನೆಗಳು. ಅಂಗಿಯೊಳಗಿನ ಜನಿವಾರ ಮತ್ತೂ ಮತ್ತೂ ಚುಚ್ಚುತ್ತಾ ಇರುವ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳು ನೆನಸುವಾಗ ಛೇ ಹುಟ್ಟಿದೆವಲ್ಲಾ ಅಂತ ಅನಿಸುತ್ತದೆ.  ಈಗೀಗ ಬನಿಯನು, ಅಂಗಿ ಅದರ ಮೇಲೆ ಕೋಟು ಶಲ್ಯ ಹೀಗೆಲ್ಲ ಇದ್ದರೂ  ಒಳಗೆ ಮರೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಜನಿವಾರ ಯಾರಿಗೋ ಚುಚ್ಚಿ ಬಿಡುತ್ತದೆ.  ಈತನಿಗೆ ಒಳಗೆ ಜನಿವಾರ ಇದೆ ಎನ್ನುವುದೇ ಅಸಹನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಿರುವ ಕ್ಷುಲ್ಲಕ ಕಾರಣ ಕೇಳುವಾಗ,  ಚೂಡಿ ದಾರದ ಶಾಲು ದುಪ್ಪಟ್ಟ ಕಿಂತಲೂ ಈ ಮೂರೆಳೆ ಜನಿವಾರ ಗಂಭೀರವೆನಿಸುತ್ತದೆ. 

ಅವರ ಜೀವನಾನುಭವ ಬಹಳಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದು. ಸದಾ ಊರಿಂದ ಊರಿಗೆ ಸಂಚರಿಸಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ. ಒಂದೊಂದು ಊರಲ್ಲಿ ಒಂದೊಂದು ಬಗೆಯ ಅನುಭವವಾದರೆ, ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಯೋಗ್ಯತೆ ಇದ್ದರೂ ಸಿಗಬೇಕಾದ ಮಾನ್ಯತೆ ಕೇವಲ ಜನಿವಾರದ ದೆಸೆಯಿಂದ ಸಿಗದಂತೆ ಆಗುವಾಗ ಹೀಗೆ ಹುಟ್ಟಬಾರದಿತ್ತು ಎಂದು ಹಲವು ಸಲ ಅವರಿಗೆ ಅನಿಸಿತ್ತು. ಬ್ಯಾಂಕ್ ನ ಕೇಂದ್ರ ಅಥವಾ ವಿಭಾಗಿಯ ಕಛೇರಿಯ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರಬೇಕಾದವರು, ಇಂದು ಒಂದು ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರಂತರ ವೃತ್ತಿ ಮಾಡುವ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಬಂದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಅಂತರಂಗದ ಯಜ್ಞೋಪವೀತವಾದರೂ ಅದು ಬಹಿರಂಗದ ಸತ್ಯ. 

ಮೊದಲಿಗೆ ಅವರು ಹಾಗೆಂದರೂ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೇಳಿದರು, ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಸತ್ಯಗಳು ಏನೇ ಇರಲಿ...ಆದರೆ ಸಾರ್ಥಕತೆಯ ವಿಚಾರ ಬರುವಾಗ  ಈ ಜನ್ಮವೇ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಎನಿಸುತ್ತದೆ.  ಯಾರಿಗೂ ದ್ರೋಹವೆಸಗದ, ಯಾರಿಂದಲೂ ಕಿತ್ತು ತಿನ್ನದ ಜೀವನ, ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಭಡ್ತಿಗೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗದ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಎಲ್ಲವೂ ಒಂದು ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ತೃಪ್ತಿ ತಂದಿದೆ. ಭಗವಂತ ಅಂದರೆ ಏನು ಎಂದು ದರ್ಶನ ಒದಗಿಸುವ ನಿತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಧಿಗಳು ಎಲ್ಲವೂ ತೃಪ್ತಿ ಒದಗಿಸಿದೆ. ಸಹಜವಾದ ಸರಳ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯ ಸ್ಥಾನ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಏನನ್ನು ಬಯಸದೆ ಇರುವಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಸಿಗುವ ತೃಪ್ತಿ ಎಲ್ಲವೂ ಸಮಾಧಾನ ತಂದಿದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಎದುರಾಗುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಸಹಜವಾಗಿ ಕೀಳರಿಮೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಿದರೂ,  ಸಮಾನವಾಗಿ ಅಂತರಂಗದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಭಿಮಾನದ ಪ್ರಚೋದನೆಯನ್ನು ಜಾಗೃತವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. 

ನೈಷ್ಠಿಕವಾಗಿ ಪರಿಶುದ್ದ ಜೀವನ ನಡೆಸುವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಹುಟ್ಟುವ ಪ್ರಮೇಯವೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಬದುಕಿನ ಪ್ರತಿ ಹೆಜ್ಜೆಯಲ್ಲೂ ಎಲ್ಲವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಮುಕ್ತಿ ಪದಕ್ಕೆ ಸೇರುವಾಗ ಮತ್ತೊಂದು ಜನ್ಮವಿದ್ದರೆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾಗಿ ಗಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಏನೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಆ ಬಯಕೆಯ ಅಸ್ತಿತ್ವವೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲವಾದ ಕಾರಣ ನನ್ನ ಪ್ರಶ್ನೆ ಅವರ ಎದುರು ಅರ್ಥವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡದ್ದು ಸತ್ಯ. 

ಕ ದನ ವಿ ರಾಮ

  

           

  ಮಹಾಭಾರತ....ಎಂದೊಡನೆ ನನಗೆ ಮೊದಲು ನೆನಪಾಗುವುದು  ಭೀಷ್ಮನ ಪಾತ್ರ. ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಭೀಷ್ಮ ಎಂಬ ಮಾಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ವಿಮರ್ಶೆಗೆ ಒಳಗಾದಷ್ಟು ಬೇರೆ ಪಾತ್ರ ವಿಮರ್ಶೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿಲ್ಲ. ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಪಾತ್ರ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನದು ಅದು ಬಿಟ್ಟರೆ ಅಲ್ಲಿ ಕಾಣುವುದು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಪರಮ ಭಕ್ತ, ಭಾಗವತೋತ್ತಮ ಧರ್ಮಿಷ್ಠ ಭೀಷ್ಮ.   ತಂದೆ ತಾಯಿ  ಜನ್ಮದಿಂದ ಇಟ್ಟ ಹೆಸರಿಗಿಂತಲೂ ತನ್ನ ಧೀಮಂತ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದಿಂದ ಕರೆಸಲ್ಪಟ್ಟ ಹೆಸರಿನಿಂದಲೇ ಚಿರಸ್ಥಾಯಿ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದ ಭೀಷ್ಮನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಚರಿತ್ರೆ ಅರಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೆ ಸಾಕು ಇಡೀ ಮಹಾಭಾರತ ಓದಿದಂತೆ. ಪರಮ ಧರ್ಮಿಷ್ಠ ನಾಗಿ, ಭಕ್ತ ಶೀರೋಮಣಿಯಾಗಿ ಧರ್ಮದ ಆಳ ಅಗಲವನ್ನು ತಿಳಿದ ಮಹಾಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ, ತನ್ನ ಜೀವನ ಸಂಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿರೂಪ ಎನಿಸಿದ ಯುಧಿಷ್ಠಿರನಿಗೂ ಧರ್ಮೋಪದೇಶವನ್ನು ಮಾಡಿದ ಭೀಷ್ಮನ ಜೀವನ ಹಲವು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಮರ್ಶೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ವ್ಯಕ್ತಿ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಹಾಭಾರತ ಯುದ್ದದಲ್ಲಿ ಯಾಕೆ ಕೌರವನ ಸೇನೆಯ ರಕ್ಷಕನಾದ? ಯಾಕೆ ಕೌರವನ ಪಕ್ಷವಹಿಸಿದ? ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನೂ ಭೀಷ್ಮನಲ್ಲಿ ಇದೇ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಧರ್ಮಿಷ್ಠ ಸತ್ಯವಂತ ಹೀಗೆಲ್ಲಾ ಯೋಗ್ಯತೆಗಳು ಹೌದು ಎಂದಾದರೆ ಧರ್ಮಾತ್ಮರಾದ ಪಾಂಡವರ ಜತೆಗೆ , ಅದರಲ್ಲೂ ಸ್ವಂತ ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳ ಜತೆಗೆ ಸೇರಬೇಕಿತ್ತು. ಇಷ್ಟಿದ್ದರೂ ಆತ ಜೀವನದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲೂ ಕುರು ಸೇನಾನಿಯಾಗಿಯೆ ತನ್ನ ಕಥೆಯನ್ನು ಅಂತ್ಯಗೊಳಿಸಿದ ಕಾರಣವಾದರೂ ಏನು? ಇದು ಹಲವು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಮರ್ಶೆಗೆ ಒಳಾಗಾಗಿದೆ. 

ಯಕ್ಷಗಾನದಲ್ಲಿ ಶೇಣಿ ಗೋಪಾಲ ಕೃಷ್ಣರ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಭೀಷ್ಮನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಾನು ಬಹಳ ಇಷ್ಟ ಪಡುತ್ತೇನೆ. ಒಂದು ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ಭೀಷ್ಮನಾಗಿ  ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, ಸಾಯುವ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಈ ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳ ಹೆಗಲ ಮೇಲೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಪಡೆದೇನು ಎಂದು ಬಗೆದೆ ಕೃಷ್ಣಾ . ಆದರೆ ಈ ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳ ಜಗಳವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೇ ಹೋಯಿತು. ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರದ ಯುದ್ದದ ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಮರುಗಿದ ಭೀಷ್ಮನ ಮನದಾಳದ ಮಾತಿದು. ಯಾವುದೇ ಮನೆಯನ್ನಾಗಲೀ ರಾಜ್ಯವನ್ನಾಗಲೀ ಬಾಧಿಸುವ ಮೊದಲ ಶತ್ರುವೆಂದರೆ ಅದು ಒಳಜಗಳ. ಅಂತರಶತ್ರುಗಳು ಪರಮ ಶತ್ರುಗಳಾಗಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಮನುಷ್ಯನ ಸಾದ್ಯಂತ ಜೀವನದಲ್ಲೂ ಮನುಷ್ಯನ ಉತ್ಕರ್ಷದಲ್ಲೂ ಆತನ ಅಂತಃ ಶತ್ರುವಿನ ಪಾತ್ರ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡದು. ಒಳಗಿನ ಶತ್ರುವನ್ನು ಗೆದ್ದವನಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಉತ್ಕರ್ಶದಲ್ಲಿ ಸಾಯುಜ್ಯ ಪದವಿಯನ್ನು ಸೇರುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯ. ಅದು ನಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೂ ಅನ್ವಯ. 

ಭೀಷ್ಮ ಕೌರವ ಪಕ್ಷದಲ್ಲೇ ಯಾಕೆ ಹೋರಾಡಿದ. ಆತನೇ ಹೇಳುವಂತೆ, ಹಸ್ತಿನಾವತಿಯ ಸಿಂಹಾಸನ ರಕ್ಷಣೆ. ಇದು ಆತ ತಂದೆ ಶಂತನುವಿನಿಂದ ಮಲ ಮಾತೆ ಸತ್ಯವತಿಯಿಂದ ಪಡೆದ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ. ಜೀವ ಇರುವತನಕ ತಾನು ಸಿಂಹಾಸನದ ವಿಧೇಯ ಸೇನಾಪತಿಯಾಗುತ್ತೇನೆ. ಅದರ ಆಧಿಪತ್ಯಕ್ಕೆ  ವಿಘ್ನ ಬರುವಲ್ಲಿ ಅದರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುತ್ತೇನೆ. ಇದು ಜೀವನದಾದ್ಯಂತ ಆತ ಪಾಲಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದ ತತ್ವವಾದರೆ, ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಾಭಾರತ ಯುದ್ದ....ಅದು ಕೇವಲ ಹಸ್ತಿನಾವತಿಯ ವೈರಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವ ಹಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ದಾಯಾದಿ ಕಲಹ, ಅಣ್ಣ ತಮ್ಮಂದಿರು ಹೀಗೆ ಹೊಡೆದಾಡಿಕೊಂಡರೆ...ರಾಜ್ಯದ ಸಿಂಹಾಸನದ ಗತಿಯೇನಾಗಬೇಕು.? ಭೀಷ್ಮನಾಗಿ ಶೇಣಿಯವರು ಒಂದು ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಹೇಳಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಹಸ್ತಿನಾವತಿಗೆ ಹೊರಗಿನ ಶತ್ರು ಭಯವಿರಲಿಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿಯ ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರ ಮನೆಯೊಳಗಿನ ಕಲಹವೇ ಸಾಕು. ಹಾಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಈ ಜಗಳದಿಂದ ಸಿಂಹಾಸನ ರಕ್ಷಣೆ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಆತ ಹೋರಾಡಿದ ಹತ್ತು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಆತ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಪಾಂಡವ ರಕ್ಷಕನಾಗಿಯೇ ಹೋರಾಡಿದ. ಒಬ್ಬನೇ ಒಬ್ಬ ಪಾಂಡವನ ಕೂದಲೂ ಸಹ ಕೊಂಕಲಿಲ್ಲ.  ಇದು ಅಂತರಂಗದ ಸತ್ಯ. ಜತೆಯಲ್ಲಿ ಕೌರವನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದ. ಹಾಗಾದರೆ ಆತ ಹೋರಾಡಿದ್ದು ಯಾರ ಜತೆ? ಪಾಂಡವರ ಪಕ್ಷದಲ್ಲೂ  ದ್ರುಪದನಂತಹ ಹಸ್ತಿನಾವತಿ ಶತ್ರುಗಳಿದ್ದರು. ಈ ಅಣ್ಣ ತಮ್ಮಂದಿರ ಜಗಳದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬೇಳೆಯನ್ನು ಬೇಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಮಯ ಸಾಧಕ  ಶತ್ರುಗಳಿದ್ದರು. ಅವರಿಂದ ಹಸ್ತಿನಾವತಿಯ ರಕ್ಷಣೆ ಆಗಬೇಕಿತ್ತು. ಮತ್ತೆ ಅಣ್ಣ ತಮ್ಮಂದಿರ ಜಗಳ ಆನಂತರ. ಹಸ್ತಿನಾವತಿಯ ಸಿಂಹಾಸನದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಪರಮ ಧರ್ಮಿಷ್ಠ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಏರಬೇಕು. ಅದುವರೆಗೆ ತನಗೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಇಲ್ಲ, ಎಂದು ಬಗೆದವನು ಭೀಷ್ಮ. ಹಾಗಾಗಿ ಹೊರಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಜಯಿಸಿ ನೀವಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ ಭೀಷ್ಮನಿಗೆ ಈ ಒಳಗಿನ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಜಯಿಸುವುದು ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಇಡೀ ಹಸ್ತಿನಾವತಿಯೇ ಅದರಲ್ಲಿ ಹೊತ್ತಿ ಉರಿದು ಹೋಯಿತು. 

ನಮ್ಮ ವರ್ತಮಾನ  ಭಾರತದ ಸದ್ಯದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯೂ ಇದಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿಲ್ಲ. ನಾವು ಯಾವುದರಲ್ಲಾದರೂ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಿ ವಿಜಯತೋತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಒಳಗಿನ ಶತ್ರುಗಳು ವಿಜ್ರಂಭಿಸುವಾಗ ಈ ವಿಜಯೋತ್ಸವ ಅರ್ಥವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲರೂ ಒಗ್ಗಟ್ಟಾಗಿ ಒಂದೇ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಪಠಿಸಿ ಸೋಲಾಗಲಿ ಗೆಲುವಾಗಲಿ ಒಂದೇ ಭಾವದಿಂದ ಸ್ವೀಕರಿಸಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯತೆಯಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಒಳಗಿನ ಶತ್ರುಗಳ ಸೆರಗಿನ ಮರೆಯ ನಗುವಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಬೇಕಾಗಿರುವುದು ದೊಡ್ಡ ದುರಂತ. ವಿಕಟ ವಿಡಂಬನೆ ಇದು. 

ಯುದ್ದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ಮಂತ್ರ ಜಪಿಸಿ ಮಹಾ ಶಾಂತಿದೂತರು ಎನಿಸಿಕೊಂಡವರು ಈಗ ಮರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಇದೇ ವಿಕಟ ಹಾಸವನ್ನು ಮರೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಿನ್ನೆ  ಪಾಕಿಸ್ಥಾನ ಕದನ ವಿರಾಮವನ್ನು ಬಯಸಿತ್ತು. ಮೊದಲಿಗೆ ಕರೆ ಬಂದದ್ದು ಅಲ್ಲಿನ ಸೇನಾನಿಯಿಂದ. ಹೊರತು ಅಮೇರಿಕದ ದೊಡ್ಡಣ್ಣನಿಂದ ಅಲ್ಲ. ಹಾಗಿದ್ದರೂ ಅಮೇರಿಕದ ದೊಡ್ಡಣ್ಣ ಎದುರು ವಿಶ್ವಗುರು ಎನಾದ ಹೀಗೆ ಚಿತ್ರವಿಚಿತ್ರ ವಿಮರ್ಶೆ ಮೆರೆದು ತಾವು ದೊಡ್ಡ ಪಂಡಿತರಂತೆ ಬಿಂಬಿಸುವ ಈ ಮನೋಭಾವ ನಮ್ಮದೇಶದ ಒಳಗಿನ ದೊಡ್ಡ ಶತ್ರು. ನಮ್ಮ ಅಣ್ಣತಮ್ಮದಿಂದಿರ ಜಗಳದಿಂದ ನಮ್ಮನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವ ಭೀಷ್ಮನೂ ಇಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಇವರು ಮರೆತಂತಿದೆ. ಯಾವುದೇ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಬಂದು ಬೀಳಬಲ್ಲ ಮಿಸೈಲ್ ನ ನೆರಳಲ್ಲೇ ನಾವಿದ್ದೇ ವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಇವರು ಮರೆತಂತಿದೆ. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಈ ಶಿಖಂಡೀತನದ ಅಟ್ಟ ಹಾಸಕ್ಕೆ ಬೇರೆ ಎನು ಹೇಳುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯ? ಒಂದು ವೇಳೆ ಈ ಕದನ ವಿರಾಮದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಮನ್ನಿಸದೇ ಇರುತ್ತಿದ್ದರೆ...ಆಗ ಎದುರಾಗುವ ವಿಮರ್ಶೆ ಬೇರೆ ರೀತಿಯದಾಗಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಇಂತಹ ಕುತಂತ್ರಿಗಳಿಗೆ ವಿಮರ್ಶೆ ಬಿಟ್ಟು ಬೇರೆ ಎನೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ತಮ್ಮ ಅಪ್ಪ ಅಮ್ಮ ಭಂಧು ಮಿತ್ರರು, ಬೆಚ್ಚಗಿನ ಮನೆ ಎಲ್ಲವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೋರಾಡುವ ಆ ಸೈನಿಕರ ಪರಿಶ್ರಮವನ್ನು ಒಂದಿಷ್ಟೂ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳದ ಈ ಒಳಗಿನ ಶತ್ರುಗಳು ಸದ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ದೊಡ್ಡ ಶತ್ರುಗಳು. ಆ ಮನೋಭಾವಕ್ಕೆ ಹೇಸಿಗೆ ಅನಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಇವತ್ತು ಪ್ರೇಂಡ್ ಲಿಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಹಿತ ಶತ್ರುವಿನ ಪೋಸ್ಟ್ ನೋಡಿ ಮೊದಲು ಬೆಳಗ್ಗೆ ಎದ್ದಕೂಡಲೆ ಆತನನ್ನು ಅನ್ ಫ್ರೆಂಡ್ ಮಾಡಿಬಿಟ್ಟೇ. ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ನಾನಾದರೂ ಏನು ಮಾಡಬಲ್ಲೆ? ಇಂತಹವರ ಪರಿಸರದಿಂದ ದೂರಾಗಿರುವುದೇ ಸೂಕ್ತ. 

ಕದನ ವಿರಾಮವನ್ನು ಬೇಡಿ ಕರೆದವರೇ ಅದನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿ ಕೃತಘ್ನತೆ ಮೆರೆದರೆ ...ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಅವರ ಅಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ. ಕದನ....ಕ ತೆಗೆದರೆ ದನ... ಅಂದರ ಪಶುವಿನ ಸೌಮ್ಯತೆ, ಪಶುವಿನ ತ್ಯಾಗ, ಪಶುವಿನ    ಮಾತೃ ಸಮಾನ ಅನುಗ್ರಹ ಇದರ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿಯದವರು ಕದನ ಮಾಡಿ ಸದ್ಭಾವನೆಗೆ ಸವಾಲಾಗಿ...ಕೊನೆಗೆ ಅದರಲ್ಲೇ ವಿ - ರಾಮವನ್ನು ಬಯಸಿ ಒಂದು ತತ್ವಕ್ಕೆ ದ್ರೋಹ ಮಾಡುವವರ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ಖಂಡಿಸುವುದರ ಹೊರತಾಗಿ ಮರೆಯಲ್ಲೆ ನಗುವುದು ನಿಜಕ್ಕೂ ದೊಡ್ಡ ದುರಂತ. ದನ ಮತ್ತು ರಾಮ ದನ ಪರಮ ಸಾಧ್ವೀ ರೂಪವಾದರೆ ....ರಾಮ ಧೀರೋತ್ತವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ರೂಪ. ರಾಮನನ್ನೂ ಗೌರವಿಸದೇ ರಾಮ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ತೆಗಳುವಾಗ ಹೀಗೆ ಕದನ ವಿರಾಮದ ಅರ್ಥಕ್ಕೆ ದ್ರೋಹ ಬಗೆದರೆ ಅದು ಅತಿಶಯವಲ್ಲ. ರಾಮ ರಾವಣನೊಂದಿಗಿನ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಮಂಗಗಳ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆದ ಎಂದು ಹೀಯಾಳಿಸುವವರಿದ್ದಾರೆ. ಸಾವಿರ ಸಾವಿರ ರಕ್ಕಸರನ್ನು ನಿಂತ ನಿಲುವಿಗೆ ಸಂಹರಿಸಿದ ರಾಮನಿಗೆ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ರಾವಣ ಲೆಕ್ಕವೇ ಅಲ್ಲ. ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತುಕೊಂಡೆ ಆತನನ್ನು ಸಂಹರಿಸುವ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳು ರಾಮನ ಬಳಿ ಇತ್ತು. ಆದರೂ ರಾಮ ಯಾಕೆ ಲಂಕೆಯ ಬಳಿಗೆ ಬರಬೇಕಾಯಿತು? ಯಾಕೆ ಮಂಗಗಳ ಸಹಾಯ ಪಡೆಯಬೇಕಿತ್ತು? ಅವುಗಳೆಲ್ಲ ನಿಮಿತ್ತ. ಅದನ್ನು ವಿಮರ್ಶಿಸುವ ಅರ್ಹತೆಯಾಗಲಿ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯಾಗಲೀ ಇಲ್ಲ. ಕದನ ವಿರಾಮದ ಧೂರ್ತ ನಾಟಕವನ್ನು ಆಡಿದ ಪಾಕಿಸ್ಥಾನವನ್ನು ವಿಮರ್ಶಿಸುವ ಯೋಗ್ಯತೆ ಇಲ್ಲದವರು.....ವಿಕೃತ ಮನೋಭಾವದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮನ್ನು ವಿಮರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದ್ದಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಶತ್ರುಗಳು ಸದ್ಯದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಮೊದಲು ಇಂತಹ ಮನೋಭಾವ ಬದಲಾಗಬೇಕು. ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಾರಿದ ಒಂದು ಮಿಸೈಲಿನ ಒಂದು ತುಂಡು ಇವರ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದರೆ ಭಾರತ ಒಂದಷ್ಟು ಸುರಕ್ಷಿತ. 

    

ಶಾಂತಿ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಓದಿದದವರು...ಈಗ ಮರೆಯಲ್ಲಿ ನಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರಿಗೆ ಬೇಕಾಗಿರುವುದು ಇಂತಹ ಜಗಳವೇ ಹೊರತು ಶಾಂತಿಯಲ್ಲ.  ಅವರಿಗೆ ಪರಮ ಶಾಂತಿ ಸಿಗುವ ತನಕ ಈ ಕದನಕ್ಕೆ ವಿರಾಮವಿಲ್ಲ.